खान आणि पचन

#सामान्य_आयुर्वेद

खान आणि पचन
(खान म्हणजे खानावळितलं खान, बाॅलिवुडमधलं नाही)

मी आणि माझा मित्र खाण्याची स्पर्धा लावायचो. कोण जास्त खातो याची स्पर्धा. तोच जिंकायचा बऱ्याचदा. अनलिमिटेड जेवणाची पाटी दिसली की आम्ही एक दिवस ठरवणार आणि मग गेट सेट गो. हे आम्ही नेहमी करायचो नाही. कारण आपण किती खाऊ शकतो हे माहिती असलं तरी आपण किती खावं आणि किती काळाने खावं, हे सुद्धा माहिती होतं.

आपण किती खावं हे दोन गोष्टीवर अवलंबून असतं. एक म्हणजे आपलं शरीर आणि दुसरे म्हणजे आपला अाहार. आपलं शरीर एका वेळेस किती आहार घेऊ शकतं आणि किती आहार पचवू शकतं या दोन्ही बाबी महत्वाच्या असतात. म्हणजेच आपण किती खाऊ शकतो आणि किती पचवू शकतो.

मी एका वेळेस ३० गुलाबजामुन खाऊ शकतो. ही झाली खाण्याची क्षमता. पण एवढे गुलाबजामुन खाल्यावर दिवसभरातली बाकीची कामं सुरळीत होतात का? नाही. पेंग येते, अंग जड वाटतं, जांभया येतात, काही काम करता येत नाही, अजीर्ण होतं. म्हणजेच ३० गुलाबजामुन ही झाली खायची क्षमता, जी आहे पचवायच्या क्षमते पलीकडे.

पण १५ गुलाबजामुन खाल्ले असता हे सगळं होत नाही. काहीच त्रास होत नाही आणि सर्व कामे सुरळीत होतात. असे असेल तर १५ ही झाली पचवायची क्षमता.

त्यामुळे आपण किती जास्त खाऊ शकतो यापेक्षा किती व्यवस्थीत पचवू शकतो याला जास्त महत्व द्या, म्हणजे निरोगी राहणे सोपे होईल.

©वैद्य अमित पाळ
॥श्रीव्यङ्कटेश आयुर्वेद॥
गोमंतक
email- dramitsva@gmail.com

Vaidya Amit Pal